NL - Follies op buitenplaats Elswout

Bij de hoge zomerse temperaturen zoals we ze deze week hebben, stonken in 1633 de Amsterdamse grachten: ‘De schone maagd stinkt uit haar mond’. Dit was het jaar dat buitenplaats Elswout werd gebouwd in Overveen. Een buitenplaats was de perfecte plek om de stinkende, warme stad te ontvluchten. Elswout ligt niet ver van ons huis. Met zijn schaduwrijke lindelanen en lommerrijk bos is het nog steeds een heerlijk toevluchtsoord op een zomerse dag. De royaal aangelegde tuinen hebben veel veranderingen doorstaan. Van een formele Franse stijl naar een lossere Engelse landschapsstijl. Slingerende paden, zichtassen en hoogteverschillen. Dat kwam zo: voor de stadsontwikkeling van Amsterdam werden enorme hoeveelheden zand afgegraven. Zo ontstonden er heuvels, dalen en sloten. Over die sloten werden dan weer stijlvolle bruggetjes ontworpen. Maar het meest dol ben ik op de ‘follies’. Van deze kleine prieeltjes of hutjes staan er een stuk of 7 op Elswout. Mijn passie hiervoor gaat al zo’n dertig jaar terug. Op de Design Academy deed ik onderzoek naar deze bouwwerken, om uiteindelijk voor landgoed Frankendael in Amsterdam een klein paviljoen te ontwerpen. Een ‘folly’ komt van ‘to fool’ voor de gek houden. De gebouwtjes kwamen veel in Engeland voor. Ze hadden de gekste vormen zoals een ananas of een kasteeltje. Follies werden gebouwd in de tuinen van landgoederen en dienden geen ander doel dan enkel vermaak. Zo staat er in Elswout een uniek huisje met ‘trompe-l’oeil’, gezichtsbedrog. Een gevel met ramen, deur en een dame is realistisch geschilderd maar blijkt zo plat als een dubbeltje. Een ander huisje heeft veelkleurige glazen ramen en het oogt alsof je binnen thee zou kunnen drinken. Maar de wonderlijkste plek is een kluizenaarshut. Gebouwd met takken en aan de binnenzijde vol met stronkjes. Het verhaal gaat dat er vroeger voor gasten een kluizenaar werd ingehuurd om hierin te gaan zitten. Maar ja, je weet natuurlijk nooit of dat klopt, of dat je gewoon weer voor de gek wordt gehouden.